भारत सरकारच्या महिला आणि बालविकास मंत्रालयाच्या महत्त्वाकांक्षी प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेमुळे (PMMVY), महाराष्ट्र राज्यातील हजारो गरोदर महिला आणि स्तनपान करणाऱ्या मातांना मोठा आधार मिळत आहे. विशेषतः ग्रामीण भागातील आणि शेतकरी कुटुंबातील महिलांसाठी ही योजना आर्थिक मदतीचा एक महत्त्वाचा स्रोत बनली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे माता आणि बालकांचे आरोग्य व पोषण सुधारणे, जेणेकरून निरोगी पिढी घडेल.
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना: महाराष्ट्रातील मातांसाठी आधार
ही योजना गरोदरपणातील आणि प्रसूतीनंतरच्या काळात महिलांना आर्थिक सहाय्य पुरवते. यामुळे महिलांना पुरेसा आराम मिळतो, योग्य पोषण घेता येते आणि आरोग्यसेवेचा लाभ घेता येतो. याचा थेट परिणाम नवजात बाळाच्या आरोग्यावरही होतो.
योजनेचा मुख्य उद्देश
- गर्भवती महिला आणि स्तनपान करणाऱ्या मातांचे आरोग्य व पोषण सुधारणे.
- पहिल्यांदा गरोदर असलेल्या महिलांना आणि त्यांच्या कुटुंबाला आर्थिक बोजा कमी करण्यास मदत करणे.
- प्रसूतीपूर्वी आणि प्रसूतीनंतर योग्य आरोग्य सेवा घेण्यास प्रोत्साहन देणे.
- बाळाच्या जन्माची नोंदणी आणि लसीकरण वेळेवर होण्यास मदत करणे.
आर्थिक सहाय्य किती आणि कसे?
या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना खालीलप्रमाणे आर्थिक मदत दिली जाते, जी थेट त्यांच्या बँक खात्यात (DBT – Direct Benefit Transfer) जमा होते:
- पहिल्या गर्भधारणेसाठी: एकूण ₹5,000/- (पाच हजार रुपये) दिले जातात.
- पहिला हप्ता (₹3,000/-): गर्भधारणेची नोंद झाल्यानंतर मिळतो.
- दुसरा हप्ता (₹2,000/-): बाळाच्या जन्म नोंदीनंतर मिळतो.
- दुसऱ्या गर्भधारणेत मुलगी जन्माला आल्यास: अतिरिक्त ₹6,000/- (सहा हजार रुपये) दिले जातात. ही तरतूद मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि स्त्री-पुरुष समानता वाढवण्यासाठी आहे.
पात्रता निकष: कोण अर्ज करू शकते?
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- गर्भवती महिला किंवा स्तनपान करणारी माता असावी.
- अर्जदाराचे किमान वय 19 वर्षे पूर्ण असावे.
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹8 लाखांपेक्षा कमी असावे (काही विशिष्ट सरकारी कर्मचाऱ्यांना यातून वगळण्यात आले आहे).
- ही योजना पहिल्या दोन अपत्यांसाठीच लागू आहे, ज्यापैकी दुसरे अपत्य मुलगी असावे.
अर्ज कसा कराल? सोपी प्रक्रिया!
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज प्रक्रिया अत्यंत सोपी आहे. ग्रामीण भागातील महिलांना, विशेषतः शेतकरी कुटुंबातील महिलांना, अंगणवाडी केंद्रांमध्ये सहज मार्गदर्शन उपलब्ध आहे.
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे तयार ठेवावीत:
यावर देखील वाचा: Today Astrology In Marathi
- आधार कार्ड: अर्जदाराची ओळख पटवण्यासाठी.
- बँक खात्याची माहिती: बँक पासबुकची प्रत, IFSC कोडसह (DBT साठी आवश्यक).
- गर्भधारणेची नोंद: MCP (Mother Child Protection) कार्ड किंवा RCI (Reproductive and Child Health) कार्ड.
- बाळाच्या जन्माचा दाखला: (दुसऱ्या हप्त्यासाठी आणि दुसऱ्या मुलीसाठी ₹6000 च्या लाभासाठी).
- लसीकरणाची माहिती: बाळाच्या लसीकरणाचे रेकॉर्ड.
अर्ज करण्याची पद्धत
तुम्ही दोन प्रकारे अर्ज करू शकता:
- अंगणवाडी केंद्रात संपर्क साधा: तुमच्या घराजवळील अंगणवाडी केंद्रात भेट द्या. तेथे तुम्हाला PMMVY अर्ज फॉर्म मिळेल. आवश्यक कागदपत्रांसह तो फॉर्म भरून जमा करा. अंगणवाडी सेविका तुम्हाला संपूर्ण प्रक्रियेत मदत करतील.
- ऑनलाईन अर्ज करा: तुम्ही योजनेच्या अधिकृत वेबसाईटवर ऑनलाईन अर्ज देखील करू शकता.
- अधिकृत वेबसाईट: https://pmmvy.wcd.gov.in
सरकारकडून वेळोवेळी विशेष नोंदणी मोहिमाही राबवल्या जातात, ज्यामुळे जास्तीत जास्त महिला या योजनेचा लाभ घेऊ शकतील. या मोहिमांबद्दलची माहिती स्थानिक अंगणवाडी किंवा आरोग्य केंद्रांवर उपलब्ध असते.
लाभ मिळवण्यासाठी महत्त्वाचे तपशील आणि संपर्क
योजनेचा लाभ टप्प्याटप्प्याने दिला जातो. अंतिम हप्ता मिळवण्यासाठी बाळाच्या जन्माची नोंदणी आणि लसीकरण पूर्ण होणे आवश्यक आहे. लाभार्थ्यांची बँक खात्याची माहिती नेहमी अद्ययावत ठेवावी, जेणेकरून आर्थिक सहाय्य वेळेवर जमा होईल.
या योजनेबद्दल अधिक माहितीसाठी किंवा काही शंका असल्यास, तुम्ही खालील संपर्क साधनांचा वापर करू शकता:
- महिला व बाल विकास मंत्रालय
- हेल्पलाइन: 7998799804
- अधिकृत वेबसाईट: https://pmmvy.wcd.gov.in
प्रधानमंत्री मातृ वंदना योजना ही ग्रामीण भागातील आणि शेतकरी कुटुंबातील महिलांसाठी एक वरदान आहे. या योजनेचा लाभ घेऊन तुम्ही तुमच्या आणि तुमच्या बाळाच्या आरोग्याची काळजी घेऊ शकता.