महाराष्ट्रामध्ये नुकत्याच झालेल्या अतिवृष्टी आणि पुरामुळे शेतकऱ्यांचे अतोनात नुकसान झाले आहे. सप्टेंबर महिन्यात अनेक जिल्ह्यांमध्ये झालेल्या या नैसर्गिक आपत्तीमुळे सुमारे ६० लाख हेक्टरवरील पिके पूर्णपणे उद्ध्वस्त झाल्याचा प्राथमिक अंदाज आहे. या गंभीर संकटातून शेतकऱ्यांना बाहेर काढण्यासाठी राज्य सरकारने महत्त्वपूर्ण घोषणा केल्या आहेत, ज्यामुळे त्यांना मोठा दिलासा मिळणार आहे.
अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्यांना दिलासा: तातडीची १०,००० रुपये मदत जाहीर
राज्य सरकारने अतिवृष्टीमुळे बाधित झालेल्या शेतकऱ्यांसाठी तात्काळ मदतीची घोषणा केली आहे. या घोषणेनुसार, प्रत्येक अतिवृष्टीग्रस्त शेतकऱ्याला तात्काळ १०,००० रुपये इतकी मदत देण्याचे अधिकार आता जिल्हाधिकाऱ्यांना देण्यात आले आहेत. यामुळे स्थानिक पातळीवर निर्णय घेऊन शेतकऱ्यांपर्यंत जलद मदत पोहोचवणे शक्य होणार आहे.
दिवाळीपूर्वी संपूर्ण आर्थिक सहाय्य शेतकऱ्यांच्या खात्यात
केवळ तात्काळ मदतच नाही, तर शेतकऱ्यांना दिवाळीपूर्वी संपूर्ण आर्थिक सहाय्य उपलब्ध करून देण्याचे आश्वासन राज्य सरकारने दिले आहे. या मदतीमध्ये खालील प्रमुख बाबींचा समावेश असेल:
- वीजबिल सवलत: शेतकऱ्यांना वीजबिलात मोठी सवलत दिली जाईल.
- कर्जवसुलीवरील स्थगिती: बँकांकडून होणारी कर्जवसुली थांबवण्यात येणार आहे.
- पिकविमा मदत: पीक विमा कंपन्यांकडून नुकसानभरपाई जलद मिळवण्यासाठी सरकार प्रयत्नशील आहे.
- शासकीय योजनांचा लाभ: इतर शासकीय योजनांचे लाभही प्राधान्याने शेतकऱ्यांपर्यंत पोहोचवले जातील.
‘ओला दुष्काळ’ नसला तरी दुष्काळाच्या सर्व सवलती लागू
शासनाच्या अधिकृत व्याख्येनुसार ‘ओला दुष्काळ’ ही संकल्पना अस्तित्वात नसली तरी, पूरग्रस्त शेतकऱ्यांना दुष्काळग्रस्त शेतकऱ्यांना मिळणाऱ्या सर्व सवलती आणि लाभ लागू होतील, असे सरकारने स्पष्ट केले आहे. यामुळे मदतीसाठी असलेल्या तांत्रिक अडचणी दूर होऊन शेतकऱ्यांना दिलासा मिळेल.
नुकसान पंचनाम्यांची प्रक्रिया युद्धपातळीवर
शेतकऱ्यांच्या नुकसानीचे अचूक मूल्यांकन करण्यासाठी पंचनाम्यांची प्रक्रिया तातडीने सुरू करण्यात आली आहे. मुख्यमंत्री आणि मंत्रिमंडळाच्या विशेष बैठकीत सोलापूर, मराठवाडा आणि पश्चिम महाराष्ट्रातील पूरग्रस्त जिल्ह्यांचा आढावा घेण्यात आला. जिल्हाधिकाऱ्यांना पुढील ३ ते ४ दिवसांत पंचनामे पूर्ण करण्याचे स्पष्ट आदेश देण्यात आले आहेत. हे पंचनामे लवकरात लवकर पूर्ण झाल्यावरच मदतीचा अंतिम अहवाल तयार करून त्यानुसार कार्यवाही केली जाईल.
अधिक माहितीसाठी वाचा: Forest Guard Hall Ticket
केंद्राच्या मदतीची वाट न पाहता राज्य सरकारचा पुढाकार
राज्य सरकारने शेतकऱ्यांना दिलासा देण्यासाठी केंद्राच्या मदतीची वाट न पाहण्याचा निर्णय घेतला आहे. केंद्राकडे मदतीसाठी प्रस्ताव पाठवला जाईल, परंतु त्याला वेळ लागू शकतो. त्यामुळे, शेतकऱ्यांना तातडीने मदत मिळावी यासाठी दिवाळीपूर्वीच थेट त्यांच्या बँक खात्यात आर्थिक सहाय्य जमा केले जाईल, असे सरकारने म्हटले आहे. जिल्हाधिकाऱ्यांना १०,००० रुपये तात्काळ मदत मंजूर करण्याचे अधिकार आधीच देण्यात आले आहेत, ज्यामुळे प्रक्रिया वेगवान होईल.
बँकांना कर्जवसुली थांबवण्याचे कठोर निर्देश
अतिवृष्टीमुळे हवालदिल झालेल्या शेतकऱ्यांना मोठा आर्थिक भार सहन करावा लागत आहे. या परिस्थितीचे गांभीर्य लक्षात घेऊन, राज्य सरकारने सर्व बँकांना शेतकऱ्यांकडून कर्जवसुली तात्पुरती थांबवण्याचे स्पष्ट आदेश दिले आहेत. याचा अर्थ, शेतकरी अडचणीत असताना त्यांच्या जमिनी किंवा इतर मालमत्तेवर बँका कोणतीही कारवाई करू शकणार नाहीत. हा निर्णय शेतकऱ्यांसाठी मोठा दिलासा देणारा आहे.
केंद्र सरकारच्या निकषाबाहेरील नुकसानीवरही राज्य सरकारची मदत
अतिवृष्टीमुळे केवळ पिकांचेच नाही, तर शेतकऱ्यांचे इतरही मोठे नुकसान झाले आहे. यामध्ये विहिरी खचणे, शेतीजमीन वाहून जाणे, घरांचे नुकसान अशा अनेक बाबींचा समावेश आहे. विशेष म्हणजे, हे नुकसान अनेकदा केंद्र सरकारच्या मदत निकषांमध्ये बसत नाही. मात्र, राज्य सरकारने अशा नुकसानीसाठी देखील आपल्या स्वतःच्या निकषाबाहेर जाऊन मदत देण्याचा निर्णय घेतला आहे, ज्यामुळे शेतकऱ्यांना सर्वसमावेशक आधार मिळेल.
शेतकऱ्यांच्या प्रमुख मागण्या आणि राज्य सरकारची भूमिका
या संकटाच्या काळात शेतकऱ्यांनी सरकारकडे काही महत्त्वाच्या मागण्या केल्या आहेत, ज्यावर राज्य सरकार गांभीर्याने विचार करत आहे:
- पीक विमा कंपन्यांकडून तात्काळ नुकसानभरपाई: विमा कंपन्यांनी लवकरात लवकर नुकसान भरपाई द्यावी.
- बँकांकडून व्याजावर सवलत: कर्जावरील व्याजाच्या दरात सवलत मिळावी.
- शेतीसाठी वीजबिल माफी: शेतीसाठी वापरल्या जाणाऱ्या विजेच्या बिलात माफी मिळावी.
- बी-बियाणे आणि खतांची तातडीची मदत: पुढील हंगामासाठी आवश्यक असलेले बी-बियाणे आणि खते त्वरित उपलब्ध करून द्यावीत.
राज्य सरकार शेतकऱ्यांच्या या सर्व मागण्यांचा विचार करून त्यांना शक्य ती सर्व मदत देण्यासाठी कटिबद्ध आहे.
अधिक माहितीसाठी वाचा: From Her Organic Farm This 62 Year Old