आधुनिक शेतीसाठी कृषी अवजार बँक योजना: ६०% अनुदानासह ट्रॅक्टर

“`json
{
“title”: “आधुनिक शेतीसाठी कृषी अवजार बँक योजना: ६०% अनुदानासह ट्रॅक्टर, ड्रोन मिळवा!”,
“metaDescription”: “महाराष्ट्र शासनाची कृषी अवजार बँक अनुदान योजना २०२५ अंतर्गत महिला बचत गटांना ट्रॅक्टर, ड्रोन, हार्वेस्टरसह १००+ अवजारांवर ६०% पर्यंत अनुदान. शेतीत यांत्रिकीकरण घडवा!”,
“content”: “

आधुनिक शेतीसाठी कृषी अवजार बँक अनुदान योजना: ६०% पर्यंत सबसिडी मिळवा!

आजच्या धावपळीच्या युगात शेतीत कमी वेळेत अधिक उत्पादन घेण्यासाठी आधुनिक तंत्रज्ञान आणि यंत्रसामग्रीचा वापर अपरिहार्य बनला आहे. मात्र, अनेक लहान आणि मध्यमवर्गीय शेतकऱ्यांना महागडी शेती अवजारे खरेदी करणे आर्थिकदृष्ट्या परवडत नाही. मजुरांची टंचाई आणि वाढलेला उत्पादन खर्च यामुळे शेती यांत्रिकीकरणाची गरज अधिक तीव्र झाली आहे. याच समस्येवर उपाय म्हणून महाराष्ट्र शासनाने “कृषी अवजार बँक अनुदान योजना” सुरू केली आहे.

नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प (NDKSP-Phase 2) अंतर्गत राबवण्यात येणारी ही योजना गावागावांत कृषी अवजार बँका स्थापन करण्यास प्रोत्साहन देते. या बँकांच्या माध्यमातून शेतीसाठी लागणारी आधुनिक अवजारे महिला बचत गटांद्वारे शेतकऱ्यांना भाडेतत्त्वावर (रेंटल बेसिस) उपलब्ध करून दिली जातात. यामुळे शेतकऱ्यांचा खर्च कमी होतो आणि शेतीची कामे वेळेत व प्रभावीपणे पूर्ण होतात.

योजनेची प्रमुख उद्दिष्ट्ये

• पेरणीपासून काढणीपर्यंतच्या सर्व कामांसाठी आधुनिक कृषी यंत्रसामग्री भाड्याने उपलब्ध करून देणे.
• लहान आणि अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना परवडणाऱ्या दरात यांत्रिकीकरणाची सुविधा पुरवणे.
• शेतीची उत्पादकता वाढवून शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करण्यास मदत करणे.
• महिला बचत गटांना (SHG) रोजगार निर्मितीची संधी उपलब्ध करून देणे.
• हवामानपूरक आणि अत्याधुनिक शेती तंत्रज्ञानाचा वापर वाढवणे.

कुणाला मिळणार लाभ? (पात्रता निकष)

कृषी अवजार बँक स्थापन करण्यासाठी खालील पात्रता निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

• फक्त नोंदणीकृत महिला बचत गट (Self-Help Group – SHG) या योजनेसाठी पात्र आहेत.
• बचत गटामध्ये किमान १० महिला सदस्य असाव्यात आणि त्या वेगवेगळ्या कुटुंबांतील असाव्यात.
• ज्या गटाने यापूर्वी कृषी अवजार बँक योजनेचा लाभ घेतलेला नाही, असे गट पात्र ठरतील.
• गटाकडे दररोज किमान १० हेक्टर क्षेत्राला सेवा देण्याची क्षमता असावी.
• गटातील सर्व सदस्यांची बँक खाती सक्रिय असावीत.
• संबंधित महिला बचत गटाची FPO-DBT पोर्टलवर नोंदणी असणे अनिवार्य आहे.

अनुदान किती मिळेल?

या योजनेअंतर्गत कृषी अवजार बँक स्थापनेसाठी एकूण प्रकल्प खर्चाच्या ६०% पर्यंत अनुदान दिले जाते. कमाल अनुदान मर्यादा ₹२४ लाख आहे.

• उदाहरणार्थ:
• जर प्रकल्प खर्च ₹२० लाख असेल, तर ₹१२ लाख (६०%) अनुदान मिळेल आणि बचत गटाचा वाटा ₹८ लाख असेल.
• जर प्रकल्प खर्च ₹४० लाख असेल, तर कमाल ₹२४ लाख अनुदान मिळेल. उर्वरित ₹१६ लाख + बँक कर्ज गटाला उभे करावे लागेल.
• विशेषतः, ₹२० लाखांपेक्षा जास्त प्रकल्प खर्चासाठी बँक कर्ज घेणे अनिवार्य आहे.

कोणकोणती आधुनिक अवजारे अनुदानात समाविष्ट? (SMAM-2025 नुसार)

या योजनेअंतर्गत १०० हून अधिक विविध आधुनिक कृषी अवजारे अनुदानासाठी उपलब्ध आहेत. काही प्रमुख अवजारे आणि त्यांच्यावरील अनुदान मर्यादा खालीलप्रमाणे:

• ट्रॅक्टर (२०-५० HP): २WD (टू-व्हील ड्राइव्ह) आणि ४WD (फोर-व्हील ड्राइव्ह) मॉडेलसाठी पात्र. कमाल अनुदान ₹७.८० लाख.
• पॉवर टिलर: ११ HP पर्यंतच्या मॉडेल्ससाठी पात्र. अनुदान ₹१.४४ लाख पर्यंत.
• कंबाइन हार्वेस्टर: सेल्फ-प्रोपेल्ड (स्वयंचलित) आणि ट्रॅक्टर-ऑपरेटेड दोन्ही प्रकार. अनुदान ₹११.५२ लाख ते ₹१५ लाख पर्यंत.
• कापणी यंत्रे / रीपर-बाइंडर: कमाल ₹३.३० लाख पर्यंत अनुदान.
• शेतकरी ड्रोन (Kisan Drone) / फवारणी यंत्रे: आधुनिक शेतीसाठी महत्त्वाचे, ₹६ लाख पर्यंत अनुदान.
• याशिवाय, रोटाव्हेटर, पॉवर हॅरो, एमबी नांगर (MB Plough), लेसर लँड लेव्हलर, कासावा प्लांटर, मल्टी-क्रॉप प्लांटर, ड्रीप-लॅटरल मशीन यांसारखी अनेक उपयुक्त अवजारे देखील या योजनेत समाविष्ट आहेत.

कृषी अवजार बँकेचे शेतकऱ्यांसाठी फायदे

या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना अनेक प्रत्यक्ष फायदे मिळतात:

• आधुनिक शेती अवजारे किफायतशीर भाड्याने उपलब्ध होतात.
• शेतीची कामे जलद, अचूक आणि कमी वेळेत पूर्ण होतात.
• उत्पादनात लक्षणीय वाढ होते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचे आर्थिक उत्पन्न सुधारते.
• वेळेची आणि मजुरीची बचत होते.
• लहान शेतकऱ्यांनाही मोठ्या अवजारांचा वापर करण्याची संधी मिळते, ज्यामुळे त्यांची कार्यक्षमता वाढते.

कृषी अवजार बँक अनुदान योजना: अर्ज प्रक्रिया

या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी इच्छुक महिला बचत गटांना शासनाच्या संबंधित पोर्टलवर किंवा कृषी विभागाच्या कार्यालयात संपर्क साधून अर्ज करावा लागतो. अर्ज प्रक्रियेच्या सविस्तर माहितीसाठी आणि आवश्यक कागदपत्रांसाठी नजीकच्या कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधणे किंवा महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत कृषी योजना पोर्टलला भेट देणे उचित ठरेल.

निष्कर्ष

कृषी अवजार बँक अनुदान योजना २०२५ ही महाराष्ट्रातील शेतीत यांत्रिकीकरण घडवून आणण्यासाठी आणि महिला बचत गटांना सक्षम करण्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. या योजनेचा लाभ घेऊन शेतकरी आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून आपली शेती अधिक किफायतशीर आणि फायदेशीर बनवू शकतात.

“,
“permalink”: “krushi-avjar-bank-anudan-yojana-maharashtra”,
“tags”: [
“कृषी अवजार बँक”,
“अनुदान योजना”,
“शेती यांत्रिकीकरण”,
“महिला बचत गट”,
“नानाजी देशमुख कृषी संजीवनी प्रकल्प”,
“ट्रॅक्टर अनुदान”,
“ड्रोन शेती”,
“हार्वेस्टर योजना”,
“महाराष्ट्र शेतकरी”,
“कृषी योजना”
]
}
“`