व्यावसायिक LPG गॅस सिलिंडर ₹५ ने स्वस्त: शेतकऱ्यांसाठी दिलासा?
केंद्र सरकारने नोव्हेंबर महिन्याच्या सुरुवातीला व्यावसायिक एलपीजी गॅस सिलिंडरच्या दरात कपात जाहीर केली आहे. केंद्रीय पेट्रोलियम मंत्रालयाच्या या निर्णयामुळे हॉटेल, रेस्टॉरंट आणि विविध लघुउद्योगांना, विशेषतः ग्रामीण भागातील तसेच शेतीपूरक व्यवसायांना थोडासा आर्थिक दिलासा मिळणार आहे. मात्र, १४.२ किलो वजनाच्या घरगुती गॅस सिलिंडरच्या दरात कोणताही बदल झालेला नाही, हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे.
व्यावसायिक गॅस सिलिंडर दरात कपात: लघुउद्योगांना फायदा
नोव्हेंबर महिन्याच्या पहिल्या दिवशी केंद्र सरकारने व्यावसायिक गॅस सिलिंडरच्या दरात प्रति सिलिंडर ₹५ रुपयांची कपात केली आहे. तेल कंपन्या आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या किमतीनुसार दर महिन्याच्या पहिल्या तारखेला एलपीजीच्या दरांचे पुनरावलोकन करतात आणि त्यानुसार दरांमध्ये बदल करतात. या कपातीमुळे महाराष्ट्रातील अनेक छोटे व्यावसायिक, ग्रामीण भागातील खानावळी तसेच शेती उत्पादनांवर प्रक्रिया करणाऱ्या लघुउद्योजकांना मदत मिळू शकते.
प्रमुख शहरांमधील व्यावसायिक एलपीजी गॅस सिलिंडरचे नवीन दर (नोव्हेंबर २०२३ पासून)
सरकारी तेल कंपनी इंडियन ऑईल कॉर्पोरेशन (IOC) च्या माहितीनुसार, १९ किलो वजनाच्या व्यावसायिक सिलिंडरची नवीन किंमत खालीलप्रमाणे निश्चित झाली आहे:
- दिल्ली: ₹१५९०.५० (पूर्वी ₹१५९५.५०)
- मुंबई: ₹१५४२.००
- कोलकाता: ₹१६९४.००
- चेन्नई: ₹१७५०.००
हे नवीन दर १ नोव्हेंबर २०२३ पासून लागू झाले आहेत.
संबंधित लेख: How To Link Voter Card To Adhar Card Online
घरगुती ग्राहकांसाठी स्थिती: कोणताही बदल नाही
एक दिलासादायक बाब म्हणजे, १४.२ किलोच्या घरगुती एलपीजी सिलिंडरच्या किंमतीत कोणताही बदल झालेला नाही. दिल्लीमध्ये घरगुती सिलिंडरचा दर सध्या ₹८५३ इतकाच स्थिर आहे. केंद्र सरकारने यापूर्वीच प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेसह इतर माध्यमातून गरीब आणि गरजू महिलांना गॅस सिलिंडरवर सबसिडी देऊन मोठा दिलासा दिला आहे. त्यामुळे घरगुती वापराच्या गॅस सिलिंडरच्या दरात सध्या कोणताही बदल करण्याचा विचार नाही.
आंतरराष्ट्रीय बाजारातील घसरणीचा थेट परिणाम
सध्या जागतिक बाजारात कच्च्या तेलाच्या किमतीत सातत्याने घसरण दिसून येत आहे. याचा थेट परिणाम एलपीजीसह पेट्रोलियम उत्पादनांच्या किमतींवर होत आहे. तज्ञांच्या मते, पुढील काही महिन्यांत कच्च्या तेलाच्या किमती स्थिर राहिल्यास एलपीजीच्या दरात आणखी घट होण्याची शक्यता आहे. ही स्थिती शेतकऱ्यांसाठी आणि ग्रामीण अर्थव्यवस्थेसाठी अप्रत्यक्षपणे सकारात्मक ठरू शकते.
मागील सहा महिन्यांतील दरांचा आढावा
या वर्षी मार्च २०२३ मध्ये दिल्लीत १९ किलोच्या व्यावसायिक सिलिंडरची किंमत ₹१८०३ होती. त्यानंतर, सलग सहा महिन्यांमध्ये दरात एकूण ₹२२३ रुपयांची घट नोंदवली गेली. ऑक्टोबर महिन्यात एकदाच ₹१५.५० रुपयांची वाढ झाली होती, मात्र त्यानंतर नोव्हेंबरमध्ये पुन्हा दर कमी झाल्याने व्यावसायिकांना दिलासा मिळाला आहे.
तेल कंपन्यांचे मासिक पुनरावलोकन
इंडियन ऑईल, एचपी गॅस आणि भारत गॅस या तीन प्रमुख सरकारी तेल कंपन्या दर महिन्याच्या पहिल्या तारखेला एलपीजी सिलिंडरच्या दरांचे पुनरावलोकन करतात. आंतरराष्ट्रीय बाजारातील एलपीजीच्या किमती आणि डॉलरच्या विनिमय दरानुसार हे दर निश्चित केले जातात. नोव्हेंबरमधील ही कपात हिवाळी हंगामात विविध उद्योगांना, विशेषतः महाराष्ट्रातील ग्रामीण आणि कृषी-आधारित व्यवसायांना काही प्रमाणात दिलासा देणारी ठरली आहे.