महाराष्ट्रामध्ये, बांधकाम क्षेत्रात काम करणाऱ्या मजुरांच्या कुटुंबांना आर्थिक सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी राज्य शासनामार्फत अनेक कल्याणकारी योजना राबवल्या जातात. यातीलच एक अत्यंत महत्त्वाची योजना म्हणजे महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याण मंडळामार्फत (Maharashtra Building and Other Construction Workers Welfare Board – MAHABOCW) नोंदणीकृत बांधकाम कामगारांच्या अपघाती मृत्यूवर त्यांच्या कायदेशीर वारसांना दिले जाणारे ₹5,00,000/- (पाच लाख रुपये) इतके आर्थिक सहाय्य. ही योजना कामगारांच्या कुटुंबांसाठी एक मोठा आधार ठरते, विशेषतः जेव्हा कुटुंबातील कमावत्या व्यक्तीचा अचानक मृत्यू होतो.
बांधकाम कामगारांच्या अपघाती मृत्यूमुळे कुटुंबावर कोसळणारे दुःखाचे डोंगर आणि आर्थिक अडचणी कमी करण्यासाठी ही योजना एक महत्त्वपूर्ण सुरक्षा कवच म्हणून काम करते. अशा कठीण प्रसंगात, हे अर्थसहाय्य कुटुंबाला तात्पुरता आधार मिळवून देते आणि त्यांच्या मूलभूत गरजा पूर्ण करण्यास मदत करते. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज प्रक्रिया कशी आहे, पात्रता काय आहे आणि कोणती कागदपत्रे लागतात, याची सविस्तर माहिती खालीलप्रमाणे:
योजनेचा मुख्य उद्देश
या योजनेचा प्रमुख उद्देश बांधकाम कामगारांच्या कुटुंबाचे भविष्य सुरक्षित करणे आहे. बांधकाम क्षेत्रात काम करताना अपघात होण्याची शक्यता असते आणि अशा अपघातात कामगाराचा मृत्यू झाल्यास, त्यांच्या कुटुंबावर अचानक आर्थिक संकट कोसळते. अशावेळी, ५ लाख रुपयांची ही मदत कुटुंबाला आधार देते आणि त्यांना पुन्हा उभे राहण्यास मदत करते.
योजनेचे प्रमुख फायदे
- मोठे आर्थिक सहाय्य: मृत कामगाराच्या कायदेशीर वारसास ₹5,00,000/- (पाच लाख रुपये) इतकी एकरकमी मदत मिळते.
- थेट बँक हस्तांतरण (DBT): ही रक्कम थेट वारसाच्या बँक खात्यात जमा होते, ज्यामुळे प्रक्रियेत पारदर्शकता येते.
- शासकीय मान्यता: महाराष्ट्र शासनाच्या अधिकृत मंडळाद्वारे राबवली जाणारी ही एक विश्वासार्ह आणि महत्त्वपूर्ण योजना आहे.
पात्रता निकष
या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील प्रमुख अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे:
- मृत कामगार हा महाराष्ट्र इमारत व इतर बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाकडे नोंदणीकृत असावा.
- कामगाराचा मृत्यू हा अपघाती असावा आणि तो बांधकामस्थळी किंवा बांधकाम कामाशी संबंधित घडला असावा.
- मृत कामगाराच्या कायदेशीर वारसालाच या लाभासाठी अर्ज करता येतो.
- मृत्यूच्या तारखेस कामगाराची मंडळाकडे वैध नोंदणी असणे बंधनकारक आहे.
आवश्यक कागदपत्रे
अर्ज करताना खालील कागदपत्रे सादर करणे आवश्यक आहे:
अधिक माहितीसाठी वाचा: Gopinath Munde Shetkari Apghat Vima Yojana
- मृत कामगाराचे महाराष्ट्र बांधकाम कामगार मंडळाचे नोंदणी प्रमाणपत्र.
- मृत्यूचा दाखला (डॉक्टर किंवा सक्षम प्राधिकाऱ्याने दिलेला).
- अपघाताचा तपशील (उदा. पोलीस एफआयआर (FIR) किंवा पंचनामा).
- कायदेशीर वारसाचा पुरावा (उदा. वारस प्रमाणपत्र, तहसीलदाराचे शपथपत्र).
- बँक खाते तपशील (बँकेचे नाव, खाते क्रमांक, IFSC कोड).
- आधारकार्ड, ओळखपत्र आणि पासपोर्ट आकाराचे फोटो.
अर्ज करण्याची सोपी प्रक्रिया
या योजनेसाठी अर्ज ऑनलाईन पद्धतीने करता येतो. यासाठी खालील पायऱ्या फॉलो करा:
- महाराष्ट्र बांधकाम कामगार कल्याण मंडळाच्या अधिकृत पोर्टलवर लॉगिन करा: https://iwbms.mahabocw.in
- पोर्टलवर “आर्थिक सहाय्य योजना” किंवा संबंधित पर्याय निवडा.
- विहित नमुन्यातील अर्ज काळजीपूर्वक भरा.
- सर्व आवश्यक कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा.
- अर्ज सबमिट केल्यानंतर तुम्हाला एक अर्ज क्रमांक (ॲप्लिकेशन नंबर) मिळेल. भविष्यातील संदर्भासाठी हा क्रमांक जतन करून ठेवा.
महत्त्वाचे PDF फॉर्म
योजनेसाठी आवश्यक असलेले काही फॉर्म तुम्ही मंडळाच्या वेबसाइटवरून डाउनलोड करू शकता:
- SCHEME FINANCE FORM PDF (2019)
- FINANCIAL CLAIM FORM PDF (2022)
अधिक माहितीसाठी संपर्क
या योजनेबद्दल अधिक माहितीसाठी किंवा काही शंका असल्यास, तुम्ही खालील माध्यमांतून संपर्क साधू शकता:
- मंडळाची अधिकृत वेबसाइट: https://mahabocw.in
- संबंधित जिल्ह्याचे कामगार कल्याण कार्यालय.
- नोंदणीकृत श्रमिक प्रतिनिधी किंवा कामगार संघटना.
- तक्रार निवारणासाठी टोल-फ्री क्रमांक (उपलब्ध असल्यास वेबसाइटवर तपासा).
ही योजना बांधकाम कामगारांच्या कुटुंबांना अनपेक्षित संकटातून बाहेर पडण्यासाठी एक महत्त्वाचा आधार देते. त्यामुळे, पात्र कुटुंबांनी या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी त्वरित अर्ज करावा.