🌱 सोयाबीनच्या भावामध्ये झाली मोठी वाढ - 📃पहा आजचे सोयाबीन बाजार भाव

 ई पीक पाहणी: शेतकऱ्यांसाठी एक क्रांतिकारी उपक्रम

महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी पिकांची नोंदणी प्रक्रिया अधिक सुलभ आणि प्रभावी करण्यासाठी 'ई पीक पाहणी' हा उपक्रम सुरू करण्यात आलेला आहे. यामध्ये शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची माहिती ऑनलाइन नोंदवता येते. या उपक्रमामुळे शेतकऱ्यांना शेतातील पिकांची माहिती ऑनलाईन पद्धतीने सहजपणे नोंदवता येते, ज्यामुळे त्यांना विविध शासकीय योजना आणि सहाय्य मिळविणे सुलभ होते.

धामणगाव पाट येथील विक्रम

अकोले तालुक्यातील धामणगाव पाट या आदिवासी आणि दुर्गम गावात 2025 च्या रब्बी हंगामात 'ई पीक पाहणी' नोंदणीचा एक महत्त्वाचा विक्रम घडला आहे. या गावात १२०० शेतकऱ्यांची नोंदणी असून, या गावात पिकांची नोंदणी दरवर्षी कमी होऊ लागली होती. मात्र, कोतूळ महाविद्यालयाच्या राष्ट्रीय सेवा योजना (एनएसएस) युनिटने या समस्येवर तोडगा काढला.

एनएसएस विद्यार्थ्यांनी घेतले पुढाकार

२ जानेवारी ते ८ जानेवारी दरम्यान कोतूळ महाविद्यालयाच्या एनएसएस युनिटने एक विशेष शिबीर आयोजित केले, ज्यामध्ये शेतकऱ्यांना 'ई पीक पाहणी' ॲप कसे वापरायचे हे शिकवले गेले. महाविद्यालयीन ५० हून अधिक विद्यार्थी आणि १० शिक्षकांनी शेतकऱ्यांना हे ॲप कसे वापरावे हे शिकवले. गावातील प्रत्येक शेतकऱ्याच्या घरी जाऊन त्यांना ऑनलाईन नोंदणी कशी करावी हे शिकवले.

पाच दिवसांत ८०% शेतकऱ्यांची नोंदणी

या उपक्रमात पाच दिवसांत गावातील ८०% शेतकऱ्यांनी त्यांच्या पिकांची ऑनलाईन नोंदणी केली. १२०० शेतकऱ्यांपैकी ९२६ शेतकऱ्यांनी 'ई पीक पाहणी' नोंदणी केली. यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांचे पिक तात्काळ शासकीय योजनेत नोंदवता आले आणि विविध शासकीय सहाय्याचा लाभ मिळवता आला.

सामाजिक बदलाची सुरुवात

धामणगाव पाट येथील शेतकऱ्यांसाठी या उपक्रमाने एक सामाजिक बदल घडवला आहे. ५०% शेतकऱ्यांनी आपले मोबाईलमध्ये 'ई पीक पाहणी' ॲप डाऊनलोड केले आहे आणि ते स्वतः त्याचा वापर करतात तसेच इतरांना देखील मदत करतात. या उपक्रमामुळे ग्रामीण भागात तंत्रज्ञानाचा प्रभावी वापर झाला आहे आणि शेतकऱ्यांचे जीवन अधिक सुलभ झाले आहे.

आधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर

'ई पीक पाहणी' हा एक डिजिटल प्लॅटफॉर्म आहे जो शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची माहिती ऑनलाइन नोंदविण्याची सुविधा पुरवतो. या उपक्रमामुळे शेतकऱ्यांना विविध सरकारी योजनांचा लाभ मिळविणे, कर्ज मिळविणे, अनुदान मिळविणे आणि पिकांची स्थिती सुधारण्यासाठी मार्गदर्शन मिळवणे सहज होईल. या डिजिटल प्रक्रियेचा वापर शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाला वधारू शकतो आणि त्यांना तांत्रिक दृष्टिकोनातून अधिक सक्षम करू शकतो.

महत्त्वाचे योगदान: प्राचार्य व एनएसएस विभाग

कोतूळ महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ. संजय ताकटे, कार्यक्रम अधिकारी प्रा. अरूण वाकचौरे आणि सर्व शिक्षकांच्या मार्गदर्शनामुळे या उपक्रमाची यशस्विता साधली आहे. त्याचबरोबर तलाठी कार्यालयाचे अधिकारी आणि गावातील सरपंच, ग्रामपंचायत सदस्य व तरुण शेतकऱ्यांची मदत देखील खूप महत्त्वाची ठरली आहे.

एनएसएस युनिटचे पुढील उद्दिष्ट

सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या राष्ट्रीय सेवा योजना विभागाने १४ जानेवारीला ग्रामीण भागात 'ई पीक पाहणी'चा विस्तार करण्याचा आदेश जारी केला आहे. या उपक्रमाचे राज्यभर विस्तार होणार असून, भविष्यात अधिकाधिक शेतकऱ्यांना तंत्रज्ञानाचा वापर करून त्यांची पिके नोंदविण्याची सुविधा मिळणार आहे.

निष्कर्ष

धामणगाव पाट येथील 'ई पीक पाहणी' उपक्रम शेतकऱ्यांसाठी एक महत्त्वाचा बदल घडवणारा ठरला आहे. यामुळे ग्रामीण भागात तंत्रज्ञानाचा वापर अधिक व्यापक होईल आणि शेतकऱ्यांच्या जीवनात सुधारणा होईल.